Learning Log 2
การจัดประสบการณ์เพื่อพัฒนาความคิดสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย
Creative Thinking Experiences for Early Childhood
วันที่ 6 เดือน กันยานยน พ.ศ. 2560
เนื้อหาที่เรียน (Story of subject)
การจัดประสบการณ์เพื่อพัฒนา ความคิดสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัยกปฐมวัย
ความหมายของความคิดสร้างสรรค์
Jellen and Urban : ความคิดสร้างสรรค์เป็นการคิดอย่างอิสระในเชิงนวัตกรรม จินตนาการ
De Bono :ความสามารถในการคิดนอกกรอบเพื่อนำมาใช้แก้ปัญหา
อุษณีย์ โพธิสุข: กระบวนการทางปัญญาระดับสูงที่ใช้กระบวนการทางความคิดหลายๆ อย่างมารวมกัน เพื่อสร้างสรรค์สิ่งใหม่หรือแก้ปัญหาที่มีอยู่ให้ดีขึ้น และต้องมีอิสรภาพทางความคิด
คุณค่าของความคิดสร้างสรรค์
- คุณค่าต่อสังคม
- คุณค่าต่อตนเอง
- ทำให้เกิดความสนุกสนาน เพลิดเพลิน
- ช่วยลดความเครียดทางอารมณ์
- มีความภูมิใจและเชื่อมั่นในตนเอง
- นำมาซึ่งความเป็นผู้นำ
- ตะหนักถึงคุณค่าของตนเอง
- ช่วยส่งเสริมสุนทรียภาพ
- สร้างนิสัยในการทำงานที่ดี
- พัฒนากล้ามเนื้อ
- เปิดโอกาสให้เด็กได้ค้นคว้า ได้ทดลอง ได้ประสบความสำเร็จ
องค์ประกอบของความคิดสร้างสรรค์
Guilford ได้แบ่งองค์ประกอบของความคิดสร้างสรรค์เป็น 4 ด้าน
1. ความคิดคล่องแคล่ว (Fluency)
- ด้านถ้อยคำ (Word Fluency)
- ด้านการเชื่อมโยงความสัมพันธ์ (Association Fluency)
- ด้านการแสดงออก (Expressional Fluency)
- ด้านการคิด (Ideation Fluency)
2. ความคิดริเริ่ม (Originality)
- ความคิดแปลกใหม่และแตกต่างไปจากความคิดธรรมดา
- หรือแตกต่างจากบุคคลอื่น
3. ความคิดยืดหยุ่น (Flexibility)
- ความคิดยืดหยุ่นที่เกิดขึ้นทันที (Spontaneous Flexibility)
- ความคิดยืดหยุ่นทางการดัดแปลง (Adapture Flexibility)
4. ความคิดละเอียดลออ (Elaboration)
- ความคิดที่เกี่ยวกับรายละเอียดที่ใช้ในการตกแต่ง
พัฒนาการทางความคิดสร้างสรรค์
Torrance ได้แบ่งออกเป็น 3 ระยะ
- แรกเกิดถึง2ปี = มีจินตนาการ สำรวจสิ่งแวดล้อมรอบตัว
- 2ถึง4 ปี = ตื่นตัวกับสิ่งใหม่ ใช้จินตนาการกับการเล่น ยึดตัวเองเป็นศูนย์กลาง ช่วงความสนใจสั้น
- 4 ถึง6 ปี = สนุกกับการวางแผน การเล่น การทำงาน ชอบเล่นสมมติเชื่อมโยงสิ่งต่างๆได้ แต่จะเข้าใจเหตุและผลได้ไม่ดีนัก
ลำดับขั้นของพัฒนาการทางความคิดสร้างสรรค์
Torrance ได้แบ่งเป็น 5 ขั้น
ขั้นที่ 1 แสดงออกอย่างอิสระทางความคิด ไม่คำนึงถึงคุณภาพ
ขั้นที่ 2 งานที่ผลิตต้องอาศัยทักษะบางอย่าง
ขั้นที่ 3 ประดิษฐ์สิ่งใหม่ๆโดยไม่ซ้ำใคร
ขั้นที่ 4 ปรับปรุงขั้นที่ 3
ขั้นที่ 5 คิดสิ่งที่เป็นนามธรรมขั้นสูงสุด คิดหลักการใหม่ๆ
ประโยชน์ของความคิดสร้างสรรค์
- ก่อให้เกิดสิ่งแปลกใหม่
- อำนวยประโยชน์สุขให้แก่บุคคล
- ช่วยให้เข้าใจปัญหาและแก้ปัญหาได้ดี
- ช่วยให้บุคคลประสบความสำเร็จ
- ช่วยให้ปรับตัวได้ดี
ทฤษฎีโครงสร้างทางปัญญาของ Guilford ได้อธิบายความสามารถของสมองมนุษย์เป็นแบบจำลอง 3 มิติ อันได้แก่
มิติที่ 1 เนื้อหา (ข้อมูลหรือสิ่งเร้าที่เป็นสื่อในการคิด)
- ภาพ - สัญลักษณ์
- ภาษา - พฤติกรรม
มิติที่ 2 วิธีคิด (กระบวนการทำงานของสมอง)
- การรู้และเข้าใจ
- การจำ
- การคิดแบบอเนกนัย
- การคิดแบบเอกนัย
- การประเมินค่า
มิติที่ 3 ผลของการคิด (การตอบสนองต่อข้อมูลหรือสิ่งเร้า)
- หน่วย
- จำพวก
- ความสัมพันธ์
- ระบบ
- การแปลงรูป
- การประยุกต์
ทฤษฎี Constructivism การที่เด็กจะมีความคิดสร้างสรรค์ได้นั้น เด็กจะต้องเรียนรู้เอง คิดเองครูกับเด็กเรียนรู้ไปด้วยกัน และสร้างองค์ความรู้ใหม่ด้วยตนเอง
ทฤษฎีของ Torrance คือ ความคิดสร้างสรรค์เป็นกระบวนการของความรู้สึกต่อปัญหา แล้วรวบรวมความคิดตั้งเป็นสมมติฐาน และเผยแพร่ผลที่ได้จากการทดสอบ โดยแบ่งออกเป็น 5 ขั้นดังนี้
ขั้นที่ 1 การพบความจริง
ขั้นที่ 2 การค้นพบปัญหา
ขั้นที่ 3 การตั้งสมมติฐาน
ขั้นที่ 4 การค้นพบคำตอบ
ขั้นที่ 5 ยอมรับผล
บรรยากาศที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์
- เด็กต้องรู้สึกปลอดภัย
- ให้เด็กได้ลองเล่นคนเดียว
- ได้สำรวจ ค้นคว้า และสร้างสรรค์ด้วยตนเอง
- ขจัดอุปสรรค
- ไม่มีการแข่งขัน
- ให้ความสนใจเด็ก
ลักษณะของเด็กที่มีความคิดสร้างสรรค์
1. มีไหวพริบ
2. กล้าแสดงออก
3. อยากรู้อยากเห็น
4. ช่างสังเกต
5. มีอารมณ์ขัน
6. มีสมาธิ
7. รักอิสระ
8. มั่นใจในตนเอง
9. อารมณ์อ่อนไหวง่าย
10. ไม่ชอบการบังคับ
11. ชอบเหม่อลอย
12. ซาบซึ้งกับสุนทรียภาพ
13. มีความวิจิตรพิสดาร
14. ชอบสร้างแล้วรื้อ รื้อแล้วสร้างใหม่
15. ใช้เหตุผลในการแก้ปัญหา
กิจกรรมที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์
Torrance ได้กล่าวถึงลักษณะของกิจกรรมที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ไว้ 3 ลักษณะ
ลักษณะที่ 1 ความไม่สมบูรณ์ การเปิดกว้าง (Incompleteness, Openness)
ลักษณะที่ 2 การสร้างบางอย่างขึ้นมา และนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ (Producing Something and Using It)
ลักษณะที่ 3 การใช้คำถามของเด็ก (Using Pupil Question)
แนวทางการส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ของ Torrance
- ส่งเสริมให้เด็กถาม
- เอาใจใส่ความคิดของเด็ก
- ยอมรับคำถามของเด็ก
- ชี้แนะให้เด็กหาคำตอบด้วยตนเอง
- แสดงให้เด็กเห็นว่าความคิดของเด็กมีคุณค่า
- เปิดโอกาสให้เด็กได้เรียนรู้อยู่เสมอ
- ค่อยเป็นค่อยไป
- ยกย่องชมเชย
- ไม่มีการวัดผล
การตั้งคำถาม 5W1H
หลัก 5W1H นี้หลักที่ครูปฐมวัยจะต้องรู้จักใช้ในการตั้งคำถามกับเด็กบ่อยๆ เช่น นิทานเรื่องลูกหมูสามตัว
1. Who ใคร = ตัวละครในเรื่องมีใครบ้าง
2. What อะไร = ลูกหมูตัวที่หนึ่งใช้วัสดุอะไรสร้างบ้าน
3. Where ที่ไหน = ลูกหมูสร้างบ้านที่ไหน
4. When เมื่อไหร่ = ลูกหมูสร้างบ้านเมื่อไหร่
5. Why ทำไม = ทำไมลูกหมูตัวที่สามจึงเลือกสร้างบ้านด้วยอิฐ
6. How อย่างไร = ถ้าเป็นเด็กๆ เด็กๆ จะสร้างบ้านอย่างไร
กิจกรรมสร้างเครื่องบินกระดาษ
อาจารย์แจกกระดาษให้คนละ 1 แผ่น พับเครื่องบินกระดาษแบบใดก็ได้ออกมาคนละ 1 ลำ
ยืนหลังฝากล่องแล้วปาเครื่องบินกระดาษให้ลงกล่อง ซึ่งมีโอกาสให้ 2 ครั้งในการปาเครื่องบินกระดาษ
กิจกรรมลากเส้นตามเสียงเพลง
จับคู่กันและออกไปเลือกสีเทียนคนละ 1แท่ง แต่มีข้อแม้ว่าต้องออกไปทีละคู่ อาจารย์เปิดเพลงและให้นักศึกษาลากเส้นตามจังหวะเสียงเพลงที่ได้ยิน โดยห้ามยกสีเทียน เมื่อหยุดเพลง ให้วาดรูปตามเส้นที่เราได้ลากไว้ ใช้จินตนาการของตนเอง นำผลงานมาไว้หน้าชั้นเรียน
การประยุกต์ใช้
เราสามารถนำหลักการเกี่ยวกับ การจัดประสบการณ์เพื่อพัฒนาความคิดสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย มาจัดการเรียนการสอนที่กระตุ้นให้เด็กเกิดความคิดสร้างสรรค์ได้ ใช้หลัก 5W1H มาถามคำถามกระตุ้นความคิดเก็กได้ และยังสามารถนำกิจกรรม ลากเส้นตามเสียงเพลง กิจกรรมสร้างเครื่องบินกระดาษ มาจัดกิจกรรมกับเด็กได้ สามารถปรับตามความสามรถของเด็กได้
การประเมิน
ตนเอง: กิจกรรมแต่ละกิจกรรมสนุกมากกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ดี
เพื่อน: เพื่อนๆทุกคนความสนุกสนาน
อาจารย์ : อาจารย์สอนได้สนุกสนาน มีกิจกรรมหลากหลายมาใ
|
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น